Feiten en fabels over proteïne (eiwit)

Posted By gmeer on jun 30, 2025

We zijn massaal aan de proteïne, maar bijna niemand heeft dat extra eiwit nodig

Je kunt er niet meer omheen. Je ziet steeds meer producten die verrijkt zijn met eiwit. Er is sprake van een ware proteïnehype, aangejaagd door levensmiddelenbedrijven. Ik krijg er vaak vragen over in mijn praktijk. Bijna niemand heeft al die extra proteïne (eiwitten) nodig.

Eiwitten zijn bouwstenen

Eiwit (proteïne) geniet een haast onaantastbaar sterk imago, anders dan vet of koolhydraten. Ze vervullen diverse functies in het menselijk lichaam: bouwstof, transportmiddel, een onderdeel van hormonen, antilichamen en enzymen. En eiwitten worden in zeldzame gevallen ook als brandstofbron door het lichaam verbruikt. De belangrijkste functie van eiwit is echter bouwstof voor spieren en botten.

Door het sporten treedt er spierschade op. Eiwitten zorgen voor het herstel. De omvang van die schade hangt af van hoe lang en intensief je sport. De beschadiging van deze bouwstenen is nuttig, want als jouw lichaam over voldoende nieuwe bouwstenen (eiwitten/aminozuren) beschikt, gaat het hard aan de slag om deze schade te herstellen. Het resultaat is dat je na elke training een heel klein beetje sterker of sneller wordt.

Producten met extra proteïne

In de supermarkt zie je steeds meer producten die verrijkt zijn met eiwit. Denk aan eiwitrepen, eiwitpoeders en eiwitshakes. Daarnaast zijn ook gewone producten vaker verrijkt met eiwit zoals eiwitrijk brood of gehakt met toegevoegd eiwit. En dan heb je nog producten met proteïne in de naam, zoals proteïnekwark, proteïnepannenkoeken, proteïnerepen, etc.

Een product is eiwitrijk als minimaal 20% van de calorieën in het voedingsmiddel afkomstig is van eiwitten. Een product met de claim eiwitrijk of proteïne in de naam lijkt misschien een gezonde keus, maar veel van deze producten staan niet in de Schijf van Vijf. Kijk maar eens op het etiket van een proteïnereep. Vaak bevatten ze bijvoorbeeld toegevoegd suiker of veel vet. Om gezond te eten kun je het beste zo puur mogelijk eten en voldoende eiwit binnenkrijgen via je voeding. Verdeel je eiwitinname over de dag om je spieren optimaal te laten herstellen.

Eiwitbronnen

De meeste mensen krijgen voldoende eiwit binnen via hun gewone voeding. Het is voor de meeste mensen dan ook niet nodig om producten met extra eiwit te nemen. Je kunt eiwitten vinden in verschillende voedingsmiddelen, waaronder:

• Vlees, vis en gevogelte
• Eieren
• Zuivelproducten
• Peulvruchten
• Noten en zaden
• Graanproducten

Factoren die je eiwitbehoefte bepalen

De gedachte “hoe meer eiwitten ik neem, hoe sneller ik herstel en hoe sterker ik word” gaat helaas niet op. De eiwitbehoefte is afhankelijk van:

• Gewicht: De algemene aanbeveling is 0,8 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht.
• Leeftijd: Ouderen hebben mogelijk meer eiwit nodig om spiermassa te behouden, terwijl kinderen en adolescenten extra eiwit nodig hebben voor groei en ontwikkeling.
• Activiteitsniveau: Mensen die veel bewegen, zoals sporters, hebben meer eiwit nodig voor spierherstel en -groei.
• Gezondheidstoestand: Mensen met een ziekte of die herstellen van een operatie hebben mogelijk extra eiwit nodig.
• Geslacht: Mannen hebben gemiddeld meer eiwit nodig dan vrouwen, vanwege hun grotere spiermassa.

Aanbevolen hoeveelheid eiwit per dag

• Gezonde volwassene (normaal actief): 0,83 gram per kg lichaamsgewicht.
• Actieve mensen: 1,2-1,6 gram per kg lichaamsgewicht.
• Sporters: 1,6-2,2 gram per kg lichaamsgewicht.
• Zwangere vrouwen: Meer eiwit nodig dan voor niet-zwangere vrouwen.
• Ouderen: Meer eiwit nodig om spiermassa te behouden.

Gemiddeld hebben gezonde mensen per kilogram lichaamsgewicht 0,83 gram eiwit per dag nodig. Dit komt neer op zo’n 58 gram eiwit voor iemand van 70 kilo. Actieve mensen/sporters van 70 kilo komt dit neer op 84 tot 140 gram eiwit. En bij duursporters ligt de behoefte op 1,4 gram per kilo lichaamsgewicht oftewel 98 gram als je 70 kilo weegt.

Heb je extra eiwit (proteïne) nodig als je sport?

Volgens het Voedingscentrum hebben de meeste sporters de vaak dure speciale eiwitshakes en eiwitrepen niet nodig, omdat je al voldoende eiwit binnenkrijgt als je gezond en gevarieerd eet. Eiwitshakes en eiwitrepen met bijvoorbeeld weipoeder zijn producten bedoeld voor heel intensieve sporters. Dus alleen nodig als het niet lukt om met gewone voeding voldoende eiwit binnen te krijgen. Of wanneer het om praktische reden, bijvoorbeeld bij een lange trainings- of wedstrijddag, niet lukt om een volledige maaltijd te eten.

Eiwitinname na het sporten

Jouw eiwitinname en jouw eiwitbehoefte is afhankelijk van je gewicht. Maar hoewel de eiwitbehoefte hoger wordt wanneer je gaat sporten, is het zeker niet noodzakelijk (veel) meer eiwitten te gaan eten. Neem na een intensieve inspanning voldoende eiwit voor spiergroei en herstel van de spieren.

Hoe snel na het sporten moet je dan eiwitten innemen? In het algemeen wordt de richtlijn binnen 2 uur na het sporten genomen als optimaal voor herstel. Mijn advies na een training is een maaltijd. Of neem een zelfgemaakte eiwitshake met (karne-)melk en fruit of een schaaltje yoghurt of kwark met muesli/havermout met eventueel een handje ongebrande noten met kaneel. En chocomel is ook een goede hersteldrank!

Als je vragen hebt over je eiwitbehoefte of bij andere leefstijlvragen, neem dan gerust contact met me op voor persoonlijk leefstijl- en (sport)voedingsadvies.

Paulien Rinsema

Hoe verhoog je je weerstand tegen het Coronavirus?

Posted By gmeer on dec 9, 2020

Virussen te lijf? Verhoog je weerstand en blijf gezond.

Blijf gezond! Als we elkaar iets vaak toegewenst hebben de laatste tijd, zijn het deze twee woorden wel. Want ziek worden is wel het laatste waar we op zitten te wachten. Gezondheid is een groot goed. We doen er alles aan om virussen buiten de deur te houden. Het onzichtbare Coronavirus heeft ons aardig in zijn greep. Daarom is het extra belangrijk om je weerstand een boost te geven.

Het afweersysteem is de naam voor alle processen in het lichaam die ons beschermen. Het wordt ook wel het immuunsysteem genoemd. Versterk je immuunsysteem en geef zo virussen zo weinig mogelijk kans. Je bent minder vatbaar als je lichaam sterk is. Je kunt besmetting niet voorkomen door een gezonde leefstijl. Maar door je weerstand een boost te geven, is je lichaam wel beter in staat om ziekmakende bacteriën en virussen te bestrijden. Hoe kun je er zelf voor zorgen, dat je afweer voldoende op peil blijft, zeker tijdens periodes van zware trainingen of gedurende de winterperiode?

Eet een regenboog van groente en fruit

Veel groente en fruit eten is altijd een goed idee voor je gezondheid, maar nu extra belangrijk. Groente en fruit zitten boordevol vitamines, mineralen en vezels. Vezels zijn van essentieel belang voor een goede werking van je darmen. Ze zeggen weleens ‘gezondheid zit in je buik’. Vezels helpen je darmen goed te werken en zo voedingsstoffen beter op te nemen.

En wist je, dat iedere kleur groente en fruit weer zijn eigen goede eigenschappen heeft? Eet daarom zo gevarieerd mogelijk en liefst dagelijks 2 stuks fruit en 3 ons groente.  Door zoveel mogelijk verschillende groente en fruit te eten van alle kleuren van de regenboog krijg je alle belangrijke stoffen binnen. Eet zoveel mogelijk vers. Bij voorgesneden groente is er al een deel van de vitamines verloren gegaan. En kook groente bij voorkeur in zo weinig mogelijk water. Dan blijven de vitamines het beste behouden. Je kunt ook het kookvocht opvangen en dit weer gebruiken in een soepje bij de lunch de volgende dag.

Extra vitamines

Er zijn 2 vitamines waarvan sterke aanwijzingen zijn dat ze de kans op virale infecties verminderen, namelijk vitamine C en vitamine D. Vitamine C zit in veel voedingsmiddelen. Kiwi’s en citrusfruit staan bekend als vitamine C bommen die goed zijn voor onze weerstand. Maar wist je dat er in rode paprika of in twee opscheplepels spruitjes evenveel vitamine C zit als in drie kiwi’s?
Ook vitamine D is super goed voor je weerstand. Die krijg je van de zon. Naast de zon zit vitamine D ook in voeding, bijvoorbeeld in vette vis (zalm, haring, etc.), margarine en eidooier. Maar mogelijk is de inname uit voeding niet voor alle verschillende bevolkingsgroepen toereikend. Tijdens de wintermaanden (oktober tot en met maart) kan extra vitamine D suppletie (dosering van 10-20 mg) zinvol zijn, zeker voor sporters.

Beweeg genoeg maar niet te intensief

Met dat thuiswerken zitten we meer dan anders. Sportwedstrijden zijn afgelast. En ook onze trainingen gaan nu niet door zoals we gewend zijn. Hierdoor zijn we meer aangewezen op onszelf als het op bewegen aankomt. Volgens de Beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad (Nederlandse Norm Gezond Bewegen) zouden volwassenen minimaal 5 dagen per week 30 minuten (matig) intensief te bewegen. Je beweegt matig intensief als je een iets hogere hartslag krijgt en sneller gaat ademhalen. Je hoeft dus niet per se te sporten om aan de norm te voldoen, maar dat mag natuurlijk wel. Daarentegen kan te intensief trainen je weerstand ondermijnen. Daarom is het tijdens periodes van zware trainingen extra belangrijk voldoende rust en herstel in je trainingsschema op te nemen.

Op een rustdag kun je natuurlijk prima blijven bewegen. Ga lekker wandelen of fietsen. Of denk eens aan in de tuin werken. Ook heel mindful en je kunt het zo zwaar maken als je wilt. Online zijn talloze filmpjes te vinden om thuis krachttraining of yoga te doen. Of ga lekker touwtjespringen, een prima work-out!

Slaap voldoende en vermijd stress

Je nachtrust is een belangrijk goed, essentieel voor een goede gezondheid. Je verwerkt de prikkels van de dag en laadt je energie weer op. Hoe minder je slaapt, hoe gevoeliger je bent voor verkoudheidsvirussen. De meeste volwassenen hebben zo’n 7 tot 8 uur slaap nodig per nacht. Je diepste slaap is het belangrijkst voor je immuunsysteem. Het geeft je weerstand een flinke boost. Hoeveel uur jij nodig hebt, kun je het beste nagaan als je vakantie hebt. Hoe laat word je wakker zonder wekker?

Naast een goede nachtrust is het beperken van mentale stress belangrijk (werk, privé, school, et cetera). Er is weinig wat je weerstand meer ondermijnt dan stress. Continu het Corona nieuws volgen kan je boos of angstig maken. Zorg ervoor dat die newsfeed dus niet heel de dag aan staat. Zet af en toe bewust je social media en tv uit en leg de krant weg. Ga in plaats daarvan lekker naar buiten voor een wandeling. Of begin eindelijk eens aan die 1000-stukjes puzzel.

Zorg goed voor jezelf en blijf gezond!

En kun je wel wat extra hulp gebruiken? Maak dan een afspraak voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.

Ik heb haast nooit dorst. Drink ik wel genoeg?

Posted By gmeer on okt 4, 2018

Ik heb haast nooit dorst. Drink ik wel genoeg?

Deze week had ik het met 2 cliënten over drinken. Ze vroegen zich af: ‘Drink ik wel genoeg?’ Als je een drukke baan hebt en achter je computer zit of heel de dag in de weer bent, vergeet je vaak te drinken. Aan koffie kom je meestal nog wel toe, want er is altijd wel een aardige collega die een rondje maakt. Maar als je druk bent, merk je vaak ook niet dat je dorst hebt.

En als je van jongs af aan hebt meegekregen dat ‘waar drinken zit kan geen eten zitten’, ben je opgevoed met het idee vooral niet teveel te drinken. Daardoor kan je dorstgevoel flink naar de achtergrond zijn gegaan. En als je dorst krijgt, ben je al te laat. Dat is al een teken van het lichaam dat het uitgedroogd is.

Functie van voldoende drinken

Waarom is vocht nu zo belangrijk? Vocht bestaat voor een groot deel uit water en is belangrijk voor:

• het oplossen van  voedingsstoffen, waardoor ze kunnen worden opgenomen in de darm
• het  transport van voedings- en afvalstoffen in het bloed
• het regelen van je lichaamstemperatuur

Vocht zit in eten en drinken. Het meeste vocht krijgen we binnen via drinken. Voldoende vocht is belangrijk om de urineproductie op gang te houden en daarmee te zorgen voor de afvoer van afvalstoffen uit het lichaam.

Uitdroging

Als je te lang niets drinkt, kunnen er uitdrogingsverschijnselen optreden, zoals dorst, sufheid, minder zweten, minder plassen, minder elasticiteit van de huid of flauwvallen door verlaging van de bloeddruk. Voor ernstige uitdroging is verwarring een aanwijzing, omdat vooral de hersencellen gevoelig zijn voor ernstige uitdroging. Ook bij diarree kan uitdroging ontstaan. Bij ouderen die niet meer goed voor zichzelf kunnen zorgen en zieke kinderen is het zeker belangrijk op te letten dat ze voldoende vocht binnenkrijgen. Zonder vocht kan een mens maar een paar dagen overleven en pasgeboren baby’s nog korter.

Te veel vocht?

Ook te veel vocht kan een risico opleveren zoals vochtophoping in de hersenen. Dit komt bijna nooit voor, alleen als je extreem veel drinkt. De nieren kunnen namelijk maar liefst 0,7 tot 1 liter water per uur verwerken.

Voedingsadvies

Een volwassene heeft gemiddeld 1,5 tot 2 liter per dag aan vocht nodig in de vorm van dranken, waarbij water, koffie of thee de voorkeur heeft. Hoeveel vocht je precies nodig hebt, hangt af van leeftijd, temperatuur, inspanning, het eten en je gezondheidstoestand. Als je veel sport en beweegt of bij hogere temperatuur, heb je meer nodig. Als je weinig beweegt en in koele ruimtes verkeert, heb je minder vocht nodig. Als je te lang niets drinkt, kunnen er uitdrogingsverschijnselen optreden.

Sporten en je vochthuishouding

Het is heerlijk om je af en toe flink in het zweet te werken. Daarbij wordt het belang van een optimale vochthuishouding vaak onderschat. Voldoende drinken is de eerste voorwaarde voor goede prestaties, zeker als je intensief sport. Je kunt per uur wel 1 tot 2 liter vocht verliezen. Dus voor sporters is het erg belangrijk om erop te letten om voldoende te drinken.

Al bij 1-2% gewichtsverlies door het uitzweten van vocht kun je minder presteren. Bij 5% gewichtsverlies presteer je zelfs 30% minder. Om al het verloren vocht aan te vullen, heb je 1,5 keer zoveel vocht nodig als dat je verloren bent. Drink dus voor, tijdens en na de training of wedstrijd genoeg vocht.

Dorst herkennen

Soms verwarren mensen dorst met honger. Eigenlijk hebben ze dorst en zouden ze dus iets moeten drinken, maar ze denken honger te hebben en gaan eten. Voorkom dit door altijd eventjes na te denken als je een hongergevoel ervaart. Hoelang geleden heb ik iets gegeten? Is dat een uur, dan zou het wel eens dorst kunnen zijn (om de 2,5 á 3 uur iets eten is raadzaam). Verstandig is om regelmatig te drinken, liefst natuurlijk water. Het is goed om in ieder geval elke dag 1,5 à 2 liter vocht te drinken. Dat komt neer op zo’n 6 tot 8 bekers/glazen per dag.

Als je dorst krijgt, heb je eigenlijk al te weinig gedronken. Een andere graadmeter is om (na het sporten) de kleur van je urine te bekijken. Is die erg donker van kleur, dan moet je de volgende keer meer drinken.

Tips om meer te drinken

Na deze hete zomer waarin iedereen veel heeft gedronken, zijn we het drinken nu misschien een beetje verleerd. Het water uit de koeler op kantoor is echt ijskoud en daardoor niet aantrekkelijk. Maar gewoon kraanwater voldoet natuurlijk ook prima.

• Zet een mooi flesje op je bureau (of het aanrecht) van een halve liter en als je dat nu zowel ’s ochtends als ’s middags vult én leegdrinkt, ben je super goed bezig!
• En wen je aan voor/tijdens/na het sporten ook altijd zo’n flesje leeg te drinken en bij warm weer zelfs twee.
• Bij koud weer is een kruidenthee of groene thee ook een aanrader. Je hebt ze in steeds meer verschillende soorten (zoethout, rooibos, sterrenmunt, groene thee met citroen, appel-kaneel, munt, kamille, jasmijn, etc.). Probeer eens wat soorten uit en kijk wat jij lekker vindt.

Wil je nog tips om te variëren met kraanwater? Lees dan mijn blog ‘Water maar dan anders: 10 recepten voor fruitwater’. Of schrijf je in voor mijn gratis inspiratie en tips over voeding en leefstijl.

Geniet van je (fruit)water!

Paulien