Vetten, vet gezond?!
Zijn vetten gezond of ongezond? Hoe zat het ook alweer? Naast suiker staan vetten op de ‘verboden lijst’. Vet heeft een negatieve klank: je wordt er dik van. Ze zouden slecht zijn voor hart- en bloedvaten. Maar is dat wel zo? Uit onderzoek blijkt, dat vetten gezonder zijn dan we altijd hebben gedacht. En we worden vet van suiker, niet van vet. Eet je een witte boterham met roomboter en hagelslag, dan is roomboter het gezondste onderdeel.
Te veel lichaamsvet is een nadeel, ook voor haast alle takken van sport. Het heeft een negatieve invloed op de ‘power’, de snelheid en het uithoudingsvermogen. Erg weinig lichaamsvet is echter ook geen goed idee. Dat garandeert evenmin goede prestaties.
Functies van vetten
We hebben vet nodig:
- Vet is een belangrijke leverancier van energie
- Vet is een bouwstof en belangrijk voor onze hersenen, zenuwen en hormonen
- Vet zorgt voor opname van de in vet oplosbare vitamines A, D, E en K
- Vet beschermt ons tegen kou en beschermt onze organen en zenuwcellen tegen beschadiging
Een vetarm dieet kan tot gevolg hebben, dat je te weinig essentiële (niet door het lichaam aan te maken) vetzuren en in vet oplosbare vitamines opneemt. Op de lange duur kan een tekort aan vet en calorieën leiden tot andere voedingsstofverstoringen, uitgeputte glycogeenvoorraden (koolhydraatvoorraad in de lever en spieren), chronische vermoeidheid, verlies van vetvrije massa en een verminderd prestatievermogen bij het sporten.
Onderzoek naar vetten
Een vooraanstaand medisch tijdschrift (The New England Journal of Medicine) beschrijft een onderzoek waarbij honderden proefpersonen op 3 diëten werden gezet.
- Groep 1 kreeg een vetarm dieet.
- Groep 2 een mediterraan dieet (veel groente, pasta’s en wat vlees).
- Groep 3 kreeg een suikerarm dieet.
Wat denk je? Personen met het suikerarme dieet verloren twee keer zoveel gewicht dan die met het vetarme dieet. Bovendien had de suikerarme groep de beste cholesterolverhoudingen in het bloed.
Er is veel meer van dit type onderzoek beschikbaar. Het bewijst ook dat calorieën tellen grote onzin is, want inderdaad, vetten bevatten wel veel calorieën. Nou en? Maar let wel op: er zijn gezonde en ongezonde vetten en het is belangrijk om de verschillende soorten te kennen.
Soorten vetten
Er zijn verschillende soorten vetten. Transvetten zijn de ongezondste vetten. Vermijd die dus zoveel mogelijk. Ze ontstaan bij het hard maken van plantaardige oliën, dat ook gebeurt bij het frituren. Ze zitten in gebak, koekjes, kant- en klare sauzen en soepen, koffiemelkpoeder, fastfood, etc.
De minder gezonde vetten zijn de verzadigde vetten. Het is niet slecht, maar we hebben er maar weinig van nodig. Het zit in vlees, roomboter en bijvoorbeeld kaas.
Super gezond zijn de onverzadigde vetten: Omega 3. Deze helpen juist bij het voorkomen van hart- en vaatziekten, gewrichtsklachten, ontstekingen en depressies. Het wordt ook wel hersenvoedsel genoemd. En voor sporters zijn deze vetten echt super belangrijk. Eet daarom 1 à 2 keer per week vette vis (haring, zalm, sardientjes, makreel).
Vet is dus vet belangrijk
Het algemene advies is om 15-30% van je energieopname uit vet te halen. Daarbij ligt de nadruk op onverzadigde vetzuren, terwijl verzadigde vetzuren en transvetten tot een minimum beperkt moeten worden. Hoe doe je dat op een goede manier? Vervang vlees, koek, gebak en snacks zoveel mogelijk door vis en noten. Beperk transvetten door niet teveel koek, gebak en snacks. Kies af en toe voor roomboter op brood, olijfolie door de sla, vloeibare bak- en braadproduct. En eet regelmatig avocado door een salade of op brood. Ook ongebrande noten zitten boordevol gezonde vetten. Eet ’s avonds een handje of doe een handje door de yoghurt met wat kaneel na een training.
Eet vet smakelijk!
Paulien
