Wat is het geheim voor een langer gezond leven?

Pilletje hier, pilletje daar…. Jaarlijks geven we 4,3 miljard euro uit aan geneesmiddelen. Vooral bij een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterol of diabetes krijgen miljoenen mensen medicijnen voorgeschreven. We leven langer, maar worden eerder ziek dan dertig jaar geleden. Dat komt, doordat we ongezonder zijn gaan leven. In de jaren negentig had een derde van de Nederlanders overgewicht, nu de helft. Ik las het boek ’10 jaar cadeau’ over een nieuwe aanpak om langer gezond te leven. En het boek ‘Ontpillen’ over gezonder leven met minder pillen. Ik neem je graag mee in hun tips.

Langer leven, eerder ziek

In hun boeken schrijven hoogleraar Vitaliteit David Van Bodegom en hoogleraar Ouderengeneeskunde Rudi Westendorp: ‘Onze leefstijl heeft bij veel mensen geleid tot onder meer een hoog cholesterolgehalte, een hoge bloeddruk en bloedsuikerwaarden, botontkalking, slapeloosheid, depressies, obstipatie en maagzuurklachten. Deze aandoeningen worden vaak ‘verouderingsklachten’ genoemd, maar ze zijn sterk beïnvloed door de leefstijl van de patiënten.’

Een hoog cholesterol of hoge bloeddruk voel je niet. Dat zijn sluipmoordenaars, want ze leiden mogelijk tot hart- en vaatziekten. Er sterven dagelijks meer dan honderd mensen aan de gevolgen. En daarnaast belanden er zeshonderdvijftig mensen in het ziekenhuis. Dus behandeling is essentieel, maar hoe?

Toverwoord

Medicijnen geven de valse schijn, dat het probleem is opgelost. Maar professor Van Bodegom denkt, dat het bij veel aandoeningen mogelijk is om medicatiegebruik te verminderen of zelfs te stoppen, mits in overleg met de behandelend arts. Het toverwoord is leefstijl: stoppen met roken, afvallen, gezond eten en meer bewegen. Een gezonde leefstijl levert vaak meer gezondheidswinst op dan trouw je pillen slikken. Verder heeft het een gunstig effect op meerdere gezondheidsaspecten.

Bewegen verlaagt bijvoorbeeld het cholesterolgehalte, maar ook een te hoge bloeddruk. Ook is het gunstig bij diabetes, en om sterkere botten te krijgen, beter te slapen en tegen stress. Ik zie het ook in mijn praktijk: als je meer energie krijgt en lekkerder in je vel zit, heeft dat veel invloed op je welbevinden. Als je pillen slikt, lijkt het probleem opgelost, waardoor er minder motivatie is om met leefstijl aan de slag te gaan. De kosten van geneesmiddelen, de 4,3 miljard, zijn voor een groot deel op te lossen met een gezonde leefstijl. En stoppen met pillen betekent ook geen bijwerkingen meer.

Prikkels verminderen

Wat kun je zelf doen aan een ongezonde leefstijl? Je wordt in de moderne omgeving permanent verleid door prikkels die aanzetten tot ongezond gedrag. Het gaat niet over de gedragsregels van het individu, maar van aanpassingen van de omgeving. Een gedragsregel vertelt je wat je moet doen: ‘Eet meer groente’. Die gebiedende wijs werkt maar zeer beperkt. Aanpassing van de leefomgeving werkt beter. Leg de wortels uit de groente-la op het aanrecht in het zicht en je zult meer wortels eten. In de wetenschap wordt dit nudging genoemd. Een gedragsregel dwingt en roept irritatie op. Een nudge geeft een klein duwtje in de rug en daar merk je vaak niet eens iets van.

Doen: de 4 V’s

Met de omgevingsaanpassingen, de nudges, kun je gemiddeld tien gezonde jaren toevoegen aan je leven. Ik neem ze vaak mee in coachgesprekken met mijn cliënten. Wat kun jij zelf doen om je leefstijl te veranderen? Want zelf de regie nemen in een gezonde leefstijl is belangrijk. Wat kun je in je dagelijkse omgeving veranderen om gezonde gewoontes in je leefstijl in te passen?

Maak het jezelf gemakkelijk. Door je omgeving slim in te richten, is het gemakkelijker een gezonde leefstijl vol te houden. Vier strategieën om ongezonde prikkels in je omgeving aan te pakken zijn:

1. Verwijderen: zet geen droppot in het zicht, dat verleidt!
2. Vervangen: vervang de koektrommel door een fruitschaal
3. Vermijden: neem een andere fietsroute, zodat je niet langs de snackbar rijdt
4. Voorbereiden: eet alvast een appel of een boterham vóór je door de stationshal (met snacks!) moet lopen.

Bron: davidvanbodegom.nl

Dus verleiden in plaats van verbieden: door je te omringen met de juiste prikkels worden gezondere keuzes onderdeel van je dagelijkse routine. Kleine, slimme aanpassingen in onder meer de keuken, de slaapkamer en op het werk hebben een groot en duurzaam effect!

Kleine aanpassingen

Ik hoop, dat ik je heb geïnspireerd om aan de slag te gaan. Maak kleine aanpassingen in je dagelijkse omgeving. Neem je leefomgeving kritisch onder de loep om ongezonde prikkels op te sporen. Spoor de verleidingen op en vervang ze door nudges, die je verleiden tot net iets gezondere keuzes.

En dat het maar kleine effecten teweegbrengt, is niet erg. Iedere dag een koekje minder, twintig minuten meer slaap, of tien minuten extra fietsen hebben op termijn belangrijke gezondheidseffecten. En slik je pillen, kijk dan hoe je lichaam reageert op een andere leefstijl, overleg met de dokter en bespreek samen of het medicijngebruik kan worden verminderd. Ga voor een langer gezond leven. En heb je hulp nodig bij het veranderen van je leefstijl, dan ben ik er voor je.

X Paulien